De verplichting vloeit voort uit de Renewable Energy Directive II (RED II) van de Europese Unie (EU). Die richtlijn bevat een verplichting voor lidstaten om een minimumwaarde hernieuwbare energie voor te schrijven bij nieuwbouw en ingrijpende renovatie. Voor een deel is deze verplichting al geïmplementeerd. Voor nieuwbouw gelden sinds 1 januari 2021 de BENG-eisen voor de minimumwaarde hernieuwbare energie.

Nederland heeft bij de implementatie van de Europese richtlijn gekozen voor de oppervlaktemethode. Hierdoor is sprake van een ingrijpende renovatie wanneer meer dan 25 procent van de oppervlakte van de gebouwschil wordt vernieuwd, veranderd of vergroot. Dat is bijvoorbeeld wanneer een dak of gevel volledig wordt opengelegd en vernieuwd. Vaak zijn gebouwen bij ingrijpende renovatie tijdelijk niet bewoonbaar of functioneel.

Er zijn ook renovaties die niet voldoen aan deze definitie van ingrijpende renovatie, omdat de aanpassingen geen betrekking hebben op de integrale bouwschil. Voorbeelden hiervan zijn: na-isolatie van een spouwmuur, na-isolatie van enkelsteensbuitenmuren aan binnen- of buitenkant, na-isolatie onder dakpannen of tegen het dakbeschot.

Ten tweede geldt de verplichting voor huiseigenaren van een minimumwaarde hernieuwbare energie alleen wanneer een technisch bouwsysteem voor ruimteverwarming of ruimtekoeling deel uitmaakt van de ingrijpende renovatie. Van dat gedeeltelijk vernieuwen, veranderen of vergroten van een technisch bouwsysteem is sprake wanneer een of meer van de centrale warmte-, koude-, of warmwateropwekkers of centrale ventilatie-units veranderd wordt of wanneer een derde of meer van de afgiftelichamen – meestal radiatoren – of inbouwarmaturen wordt geïnstalleerd, vervangen of verbeterd.

Kortom, in beginsel geldt de eis voor een minimumwaarde hernieuwbare energie voor alle bestaande gebouwen die ingrijpend gerenoveerd worden en waarbij de verwarmings-of koelinstallatie(s) deel uitmaken van de renovatie, zowel voor woningbouw als utiliteitsbouw.

De per 1 februari 2022 vereiste minimumwaarde hernieuwbare energie is afhankelijk van de verhouding tussen het dakoppervlak en de gebruiksoppervlakte van de situatie na de ingrijpende renovatie. De rekentool van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) kan worden gebruikt om het aantal zonnepanelen te bepalen waarmee kan worden voldaan aan de eis met betrekking tot de hoeveelheid hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie. De rekentool is ontwikkeld door DGMR.

De invoer en resultaten van de rekentool – te weten de printuitvoer – kunnen worden gebruikt om aan te tonen dat wordt voldaan aan de eisen. Door het gebruik van de tool is het daardoor niet noodzakelijk een volledige NTA 8800-berekening te maken om aan te tonen dat wordt voldaan aan de eisen. De NTA 8800 is de norm waarin de bepalingsmethode van de energieprestatie van gebouwen is vastgelegd.