14 gemeenten zetten in deze proeftuinen in op stapsgewijze aanpakken om woningen en andere gebouwen van het aardgas af te halen. Zij zetten daarbij vooral in op lage temperatuur warmtenetten, het ontzorgen van bewoners en verbinding met andere opgaven.
Deze 3e en laatste selectieronde aardgasvrije wijken richt zich op stapsgewijze aanpakken, zodat gemeenten ook hiervan kunnen leren. In totaal zijn daarmee nu 64 wijken, buurten en dorpen met een rijksbijdrage aan de slag om aardgasvrij te worden.
14 verschillende proeftuinen aardgasvrij
Bijna tweederde van de geselecteerde gemeenten zetten met een stapsgewijze aanpak in op isolatie en hybride warmtepompen als tussenoplossing. Hierbij wordt het energieverbruik eerst verlaagd. Later wordt er overgestapt op een duurzame warmtebron. De overstap naar volledig aardgasvrij moeten zij wel voor 2040 maken.
2 proeftuinen gaan in verschillende contexten aan de slag met een (zeer) lage temperatuur (ZLT) warmtenet en aquathermie (verwarmen en koelen met water). Dit is het geval in een historische binnenstad langs de gracht. En in een met water omringd dorp. Er zijn ook aanpakken met zonthermie als bron. Voorbeelden hiervan zijn PVT-systemen (een combinatie van een zonnecollector en een PV-paneel) met kleine wijknetten en een warmte-koude netwerk met de inzet van zonnewarmte en seizoensopslag.
Uitvoerbaar, betaalbaar en met draagvlak
De selectie van de proeftuinen is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken. Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Er is gezocht naar variatie in aanpakken. En bij alle plannen is nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en betrokkenheid van bewoners.
In bijna alle aanpakken wordt intensief samengewerkt met bestaande bewonerscollectieven. Ook is er veel aandacht voor het borgen van de betaalbaarheid. Opvallend in deze 3e ronde is dat de samenwerking met lokale partijen nog steviger is verankerd dan eerder. En dat er wordt samengewerkt met universiteiten en kenniscentra.
Brede gebiedsvisie
Gemeenten werken vanuit een brede gebiedsvisie. Zo zijn er grote gemeenten met een aanpak waarbij (energie)armoede en leefbaarheid centraal staan. En plattelandsdorpen waar de aanpak aardgasvrij gecombineerd wordt met bijvoorbeeld die van krimp en vergrijzing, werkgelegenheid en levensloopbestendigheid van woningen.
Kwaliteit van de aanvraag
De expertteams analyseerden - onder coördinatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) - de algehele kwaliteit van de aanvraag op de 5 uitgevraagde thema’s. Energiebesparing en efficiëntie is specifiek geanalyseerd bij het thema techniek. Daarnaast is de uitvoeringsgereedheid geanalyseerd. Deze kwaliteitsanalyses dienden als hulpmiddel voor de Adviescommissie Aardgasvrije Wijken.
