Van een ingrijpende renovatie is sprake wanneer de eigenaar meer dan 25% van een pand vernieuwt, vergroot of verandert. Vaak is een woning dan ook tijdelijk niet bewoonbaar. In die gevallen zijn huiseigenaren voortaan verplicht om ook voor een deel duurzame energie op te gaan wekken. Hiervoor kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp of boiler aanschaffen.
Publicatie
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft als onderdeel van de inwerkingtreding van de eis de bijbehorende wijziging van het Bouwbesluit 2012 en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) officieel laten publiceren in het Staatsblad. Daarmee wordt de eis voor hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie per 1 februari 2022 definitief van kracht. Wel treedt de wijziging van het Bbl later in werking dan de wijziging van het Bouwbesluit 2012; te weten op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt. De beoogde inwerkingtreding van de Omgevingswet is 1 juli 2022.
Actiepunten
De minister meldde begin vorig jaar dat het kabinet per 30 juni 2021 een eis wilde vastleggen voor het bij een ingrijpende renovatie opwekken van een minimale hoeveelheid hernieuwbare energie. De verplichting vloeit voort uit de Renewable Energy Directive II (RED II) van de Europese Unie (EU).
Omdat de openbare internetconsultatie pas in juni 2021 werd afgerond en wettelijke procedures doorlopen moesten worden, liep de inwerkingtreding van de nieuwe regels vertraging op. Ook was het wachten op een advies van de Raad van State. Actiepunten voortvloeiend uit dat advies worden pas na de invoeringsdatum van 1 februari doorgevoerd.
Ook nieuwe motie niet uitgevoerd
Met de definitieve invoering van de eis legt Ollongren ook 2 aangenomen moties van de Tweede Kamer naast zich neer. Afgelopen zomer stemde een ruime meerderheid van de Tweede Kamer voor een motie van VVD’er Daniel Koerhuis om huiseigenaren niet te verplichten tot het nemen van hernieuwbare-energiemaatregelen. Die motie was destijds tegen het zere been van de D66-minister.
In december werd een tweede VVD-motie aangenomen om de verplichting tegen te gaan. De minister heeft de Tweede Kamer nu geïnformeerd ook deze motie niet uit te kunnen voeren. ‘De richtlijn hernieuwbare energie (REDII) biedt geen ruimte om huiseigenaren als categorie uit te zonderen van de verplichting tot een minimumwaarde hernieuwbare-energiegebruik wanneer zij ingrijpend renoveren. Lidstaten dienen op grond van artikel 15, vierde lid, van de REDII bij nieuwbouw en ingrijpende renovatie een minimumwaarde hernieuwbare energie te eisen voor zover dit technisch, functioneel en economisch haalbaar is. Lidstaten mogen geen enkele categorie gebouwen systematisch vrijstellen.’
Hét moment bij uitstek
Daarnaast stelt Ollongren van mening te zijn dat er ook beleidsmatige redenen zijn om huiseigenaren niet uit te zonderen van de verplichting. ‘Een ingrijpende renovatie van een gebouw vindt mogelijk slechts 1 keer in de 30 jaar plaats. Over 30 jaar, ruim na 2050, dient de gebouwde omgeving in Nederland klimaatneutraal te zijn, net als alle andere sectoren. Voor de gebouwde omgeving geldt dat een ingrijpende renovatie van een gebouw hét moment bij uitstek is om slimme keuzes te maken ten aanzien van de energievoorziening. Zo worden desinvesteringen voorkomen die niet passen bij een klimaatneutrale gebouwde omgeving in 2050. De Europese verplichting voor een minimumwaarde hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie is hiermee in lijn.’
Advies Raad van State
Verder meldt Ollongren dat de Afdeling advisering van de Raad van State heeft geadviseerd om in het ontwerpbesluit de voorwaarde te laten vervallen dat de vernieuwing van de verwarmings- of koelingsinstallatie deel uit moet maken van de ingrijpende renovatie. Volgens de Raad van State biedt de REDII geen ruimte de reikwijdte van de eis op deze manier te beperken.
De minister gaat nog bekijken hoe aan het advies uitvoering wordt gegeven. ‘Op dit moment staat artikel 4 Woningwet in de weg aan het laten vallen van de voorwaarde.’
Infractieprocedure
Ollongren heeft de Tweede Kamer tot slot geïnformeerd dat de Europese Commissie gestart is met een formele infractieprocedure tegen Nederland wegens te late implementatie van de REDII. Zo’n inbreukprocedure start de Europese Commissie als een lidstaat Europese wetgeving niet tijdig uitvoert.
Om te voorkomen dat Nederland een boete zal worden opgelegd, laat de minister het ontwerpbesluit met daarin de eis voor hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie in de huidige vorm in werking treden op 1 februari 2022. ‘Vervolgens zal ik bezien op welke wijze aan het advies van de Raad van State uitvoering wordt gegeven.’
Ollongren verwacht de Tweede Kamer tot slot in de eerste helft van 2022 te informeren over de resultaten van het onderzoek naar hoe de andere lidstaten de verplichting hebben geïmplementeerd.
